BAHASA LAMPUNG KETINGGALAN JAMAN
Bahasa lampung yado say jak pepira bahasa say wat di nusantara kuruk di lom bahasa tuha. Bahasa lampung nipakay lebih jak sejuta jiwa/jamma. Ki nurut perkiraan rik perikinan suku lampung wat sekitar 3 juta jiwa. Kelamonan mangkuk di daerah lampung. Tiyan kemano pagun mantop makay bahasa lampung dilom kehurian serani-rani kecuwali ki tiyan say taru di kota.
Delom perkembanganni bahasa lampung kuruk dilom bahasa say kehuriyan maju [mak maju] mulay jak sastra togok di mediya pemakayanni. Ulih togok tano bahasa lampung pagun lapah rik ngebalak sesuway jama dialek rik logat masing-masing. Format penulisan hurup latinni lapah sesuway jama ego dialek rik logat masing-masing munih. Liwan payah bagini jarma say jadi penulis, sastrawan ataw seniman say haga ngeberuhko gagasan rik pemikiranni makay bahasa lampung. Ulih ki mak panday-panday milih rik ngegunakon bahasa say universal, netral bubahasa lampung, dapok gawoh gagasan rik pemikiranni mak togok disasaran. Ulih suku lampung ngedok pepira dialek rik logat bahasa say masing –masing ngedok khas delom pelapazanni.
Kesumangan hantara dialek api rik dialek nyow setemonni mak jawoh bida. Ikah delom pemakayan hurup vokalni gawoh, wat say bunjak dominan. Injuk dialek nyow tiyan lebih dominan makay hurup o sedongkon dialek api a. Reno munih kinjuk logat bahasani.
Misal; dialek api nyow
-tuha -tuhow
-segala -segalow
Logat; -irih ereh
-hurik horek
-ulih uleh
Rik munih lamun tipenyinko hantara dialek api rik nyow kesumanganni angkah dilom pelapazan hurup gawoh. Misal ; gawoh--------gaweh
Sikop--------sikep
Beli---------- beley
Niku----------nikew
Radu sepatutni suku lampung ngedok bahasa say mudah tipakay, muringkos rik murincang. Radu sepatutni munih bahasa lampung ngedok lembaga dewan bahasa say melajari rik ngebalakkon bahasa lampung. Tiyan say ngaji rik nyani format penulisan hurup latin bahasa lampung , reno munih tata bahasani. Kenyin ditengah lapang mak ngedok kerancuwan rik keliyakni lapah tengalan-tenggalan masing –masing logat.
Wat pepira hal say patut neram harikon delom penulisan bahasa lampung format hurup latin kenyin tulisan ram mudah diterima rik ningengal hulun sereta mak mihak disay logat gawoh;
- Tulisdo bahasa lampung sesuway jama ejaan had lampung [persukukata]
Say layin sai
Kekalaw layin kekalau
- Sederhanakon tulisan dang sampay dobel hurup konsonan
Poppos jadi pepos
Babbay jadi bebay
Benni jadi beni, rsb.
- Pakaydo hurup sengaw
Lakkut jadi langkut
Pissan jadi pinsan
Appay jadi ampay, rsb.
- Pakaydo cawa dasar say sempurna dang hasil singkatan, ulih dipepira logat lamon cawa dasar tisingkat.
Haguk layin guk
Haga layin aga, rsb.
- Di pepira logat hurup i dilapazkon mejadi hurup ‘e, jadi helawni moloh diasal mulani
Ereh, ireh--------------irih
Horek-------------------hurik
Uleh---------------------ulih, rsb.
- Gunakon hurup r pakay ngeganti penulisan hurup kh, gh, gr
Radu layin gradu, ghadu
Pikiran layin pikikhan, pikighan, pikigran.
1. Kenyin lebih mudah rik ngejambati kesumangan hantara dialek nyow rik dialek api dilom penulisan cawa, bagi pengguna/pemakay dialek nyow cukup nulis api say gegoh jama pengguna dialek api. misal cawa; haga, niku,muli, sikop, bayoh. Mak usah tiyan nulis hago/hagow, nikuw/nikew, muley, sikep, bayeh. Cukup hino cara tiyan ngebacani gawoh.
Sangun biyak bagi neram ngerilakon segala guway say halok nurut hani hati neram. Kidang mak salahni demi kemajuwan bahasa lampung ram nyimbinkon kesumangan-kesumangan say wat dihantara neram. Repa neram mak hanggum semisal bahasa lampung ngedok bahasa formal/resmi ditingkat forum sedong bahasa say ngebalak ditiyap logat rik dialek tianggop bahasa say biyasa-biyasa gawoh[bahasa pasaran].
Tulisan hinji ikah pandangan penulis layin haga jadi patokan. Kidang mak salahni mulay jak tano ram mikirkon haga injuk repa format penulisan bahasa lampung pakay hurup latin. Kenyin kemama penulis, sastrawan rik seniman mak kaku nuliskon pulpenni pakay bahasa lampung. Ram ngedok patokan keseragaman delom penulisan suku cawa delom nyusun sapaykon kalimat. Kenyin tulisan ram mak keliyaan angkah jak say logat sedong neram ngedok pepira logat.
Tabik.
Jakarta, 04 Agust-12
Agi Semacca Andanant
Tidak ada komentar:
Posting Komentar