SANG BUMI RUWA JURAI API SAI BUMI RUWA JURAI?
Semangkung tulisan hinji kejung, helawni ram nyuba ngekay-beditko kalimat selogan “sang bumi ruwa jurai jama sai bumi ruwa jurai” mulay jak say pusay cawa. Bedasarko jak bahasa say tipakay yado bahasa lampung.
Sang asal cawani jak bahasa lampung yadoda sanga. Kekala juga tibuntakko jadi sang. Sang yado cawa tunggal jamak. Bumi yadoda tanoh [negeri, red] say isini bumacom rinci. Retini bumi yado cawa tunggal jamak. Ruwa yado gelar bilangan ke ruwa dilom hitungan bahasa lampung. Ya juga cawa jamak. Jurai [juray, red] yadoda cawa benda say retini hiliyan. Sedongkon sai [say, red] gelar bilangan pertama dilom hitungan bahasa lampung. Say yadoda cawa tunggal mak jamak. Say juga selayin retini satu juga bumakna yang ki dilom pengretiyan bahasa indonesia. Cawa sang dilom kalimat selogan “sang bumi ruwa juray” layinda ki cawa sandang say wat dilom bahasa indonesia kantu temon asli jak bahasa lampung. Selama hinji neram nyemokni jak bahasa indonesia. Cawa sang delom bahasa indonesia dapok ram nunggaini, misal ; sang raja, sang pangeran, sang prabu rik say barih[rsb]. Sedong dilom bahasa lampung mak ngenal cawa sandang sang kantu cawa sandang si. Misal ; si ratu, si lampung, si toyib, rsb.
Cawa sang [jamak] biyasani nandok jama cawa benda[jamak]. Misal; sang lamban, sang pekon, rsb. Cawa sang disan pungsini ngepujelas cawa benda say ditutukni. Sang lamban retini isini lamban hino melamon, wat hulu jaruni lamban, wat ina, wat bapak, anak, tamong, kajong, rsb.
Sang bumi ruwa juray retini say negeri/daerah ruwa juray/aliran. Ataw ki dilom bahasa indonesiani yado sebuah negeri dua aliran. Induh ya adat rik budayani [sebatin rik pepadun] ataw pribumi rik pendatang [ hulun lampung rik jawa, rsb].
Sedongkon cawa say [tunggal mak jamak] say wat di kalimat selogan “sai bumi ruwa jurai” mawatdo kena ulih say ditutukni cawa jamak unyin. Jadi cawa say ritol mak nyambung dilom kalimatni. Ulih pertama ya cawa say bumi, kidang kak raduni ruwa juray. Disan wat kerancuwan. Sedongkon cawa sang [tunggal jamak] say wat di kalimat selogan “sang bumi ruwa juray” tepat nihan ulih pertama ya cawa sang bumi [tunggal jamak] kak raduni ruwa juray[jamak].
Dapok tisimpulko bahwa pemakayan cawa “say” dilom kalimat selogan “say bumi ruwa juray” yadoda pemerkosaan bahasa say mak patut rik mak sesuway jama tata bahasa lampung. Say tepat yadoda SANG BUMI RUWA JURAY.
Sebenorni lamon ataw gumah say patut tiguwayko neram jak haga sekedar ngebalin selogan sang bumi ruwa juray say radu samal rik ngerah-daging jama neram. Ulih selogan sang bumi ruwa juray radu mucarom rik mupatut sesuway jama pilsafah kehurian hulun lampung. Di gelir hino selogan sang bumi ruwa juray ngedok nilay sejarah rik sakral bagi hulun lampung dilom bubangsa rik bubahmekonan.
Radu lamon ga ram nengis ceritani tiyan say jak luwah lampung ratong mit de lampung nyawokon menapi hani tiyan ki manjaw di lampung bang gegoh manjaw mit de jawa [jogja] ataw jakarta. Tantu ram masing-masing ngedok jawapanni.
Ulih selama hijo pemerintah keliwat diskriminatif[ngebida-bidako].
Induh. Kantu kekalaw dapok jadi angonan neram say haga ratong. Tigantungko haropan-haropan neram jama tiyan say ngedok kuwasa, suwara rik ipon. Ulih mani ki macom ram mak ubah lemawong mak butaring, goh uncal sakik ipon.
Tabik.
Agi Semacca Andanant
Jakarta 05 Juni 12
